Treść normy prawnej kształtuje nie tylko samo brzmienie przepisu, ale także jego wykładnia, a więc ustabilizowany sposób jego odczytywania przez organy stosujące ten przepis w praktyce. Stanowisko to znalazło wyraz w uchwale Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 marca 1995 r., W 9/94 (OTK 1995, nr 1, poz. 20), w której wskazał, iż „rozumienie treści przepisu prawnego jest wyznaczone nie tylko przez jego brzmienie, lecz także przez treść innych przepisów prawnych mających wpływ na rozumienie interpretowanego przepisu (w ramach wykładni systemowej), przez wyznaczniki pozaustawowe, jak przyjęte reguły wykładni, aksjologia leżąca u podstaw danego porządku prawnego, cel i funkcje unormowania w kontekście aktualnych stosunków społecznych, ekonomicznych i kulturowych itp. W wypadku wykładni sądowej, nie mającej mocy analogicznej jak ta, którą przyznano w owym czasie wykładni trybunalskiej, nie może być mowy o nadaniu przepisowi nowej treści mocą pojedynczego orzeczenia. Zmiana kierunku wykładni stanowiła złożony proces bazujący przede wszystkim na sile podniesionych argumentów i praktycznej przydatności nowego spojrzenia na konkretny przepis.”
W powołanej uchwale Trybunału Konstytucyjnego wyjaśniono, że wykładnia co do zasady odnosi się do sposobu rozumienia przepisu przez cały okres jego obowiązywania, jeżeli nie nastąpią istotne zmiany uzasadniające wyznaczenie granicy czasowej, od której obowiązywać będzie odmienna wykładnia. Jednak pamiętać należy, że zmiana rozumienia przepisu w sposób oczywisty wpływać może tylko na jego stosowanie w przyszłości i – jednocześnie – nie może uzasadniać zarzutu wadliwego działania podmiotów, które w poszanowaniu obowiązującego prawa stosowały je w przeszłości tak, jak było powszechnie interpretowane (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2015 r., IV CSK 659/14).
Nowa, zmieniona wykładnia sądowa przepisu nie działa wstecz i nie obejmuje orzeczeń już wydanych ani postępowania sądowego prowadzonego zgodnie z dotychczasowym rozumieniem przepisu. Nadrzędne względy bezpieczeństwa prawnego wykluczają kwestionowanie sytuacji prawnych, które wyczerpały swoje skutki w przeszłości (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 24 czerwca 2020 r. IV CSK 598/18). Zatem fakt uznania przez Sąd Najwyższy, że dotychczasowa wykładnia i praktyka były wadliwe, nie podważa czynności zdziałanych wcześniej, w oparciu o poprzednio obowiązującą interpretację danego przepisu, ani ich skutków.
Co istotne, proces wykładni rzutuje na kształt w jakim funkcjonuje przepis prawny, jednak w inny sposób, niż zmiana przepisów i nie ma do niego zastosowania art. 3 k.c. W powołanej uchwale Trybunału Konstytucyjnego wyjaśniono, że wykładnia co do zasady odnosi się do sposobu rozumienia przepisu przez cały okres jego obowiązywania, jeżeli nie nastąpią istotne zmiany uzasadniające wyznaczenie granicy czasowej, od której obowiązywać będzie odmienna wykładnia. Jednak pamiętać należy, że zmiana rozumienia przepisu w sposób oczywisty wpływać może tylko na jego stosowanie w przyszłości i – jednocześnie – nie może uzasadniać zarzutu wadliwego działania podmiotów, które w poszanowaniu obowiązującego prawa stosowały je w przeszłości tak, jak było powszechnie interpretowane (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2015 r., IV CSK 659/14).
Stanowisko, że nowa, zmieniona wykładnia sądowa przepisu nie działa wstecz i nie obejmuje orzeczeń już wydanych ani postępowania sądowego prowadzonego zgodnie z dotychczasowym rozumieniem przepisu prezentuje także Trybunał Sprawiedliwości UE (por. wyroki z dnia 27 września 2006 r.: T-59/02 i T-329/01) oraz Europejski Trybunał Praw Człowieka (m.in. wyroki: z dnia 22 listopada 1995 r., J 20190/92, z dnia 15 listopada 1996 r. w sprawie Cantoni p-ko Francji, 1996-V, § 32 oraz z dnia 22 czerwca 2000 r. w sprawie Coeme i in. p-ko Belgii, 2000-VII, § 145).
