Kredyt indeksowany a kredyt walutowy

Z kredytem indeksowanym mamy do czynienia wówczas, gdy w umowie zarówno kwota kredytu jak i realizacja umowy (wypłata i spłata kredytu) następuje w walucie krajowej, pomimo następczego przeliczenia wysokości kredytu na walutę obcą (np. CHF). Kwota kredytu jest więc wyrażona w walucie krajowej i zostaje wypłacona w walucie krajowej według klauzuli umownej opartej na kursie kupna waluty obcej obowiązującym w dniu wypłaty (uruchomienia) transzy kredytu, zaś spłata kredytu następuje w walucie krajowej. Kredytobiorcy nie otrzymują zatem świadczenia w walucie obcej.

Świadczenie kredytodawcy w postaci wypłaty kredytu następuje bowiem zgodnie z umową w PLN, a odwołanie się do wartości tego świadczenia w walucie obcej (CHF) ma jedynie służyć wyliczeniu wysokości rat kredytowych należnych od kredytobiorców i ustaleniu oprocentowania kredytu przy wykorzystaniu zmiennej stopy LIBOR.

Kredyt indeksowany do waluty obcej to zatem kredyt udzielony w złotych polskich, którego kwota – dla celów utrzymania jej wartości na realnym poziomie – jest odnoszona do waluty obcej (przeliczana na walutę obcą). Kredyt taki jest kredytem złotowym, z tym, że na skutek denominacji lub indeksacji, saldo kredytu wyrażane jest w walucie obcej, do której kredyt został indeksowany. Postanowienie umowne dotyczące dokonywania przeliczenia wartości kwoty udzielonego kredytu na walutę obcą są jedynie elementem klauzuli waloryzacyjnej w rozumieniu art. 358 1 § 2, która służy przede wszystkim „ustaleniu i utrzymywaniu wartości świadczeń w czasie” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2016 roku, I CSK 1049/14).

W orzecznictwie wskazuje się, że tzw. kredyty denominowane lub indeksowane do kursu waluty obcej są w rezultacie kredytami w walucie polskiej (postanowienie Sądu Najwyższego z 19 października 2018 r., IV CSK 200/18). Kredyt walutowy bowiem, to kredyt udzielony w innej niż złote polskie walucie, a zatem również w tej walucie wypłacany i spłacany. Kredyt walutowy, to kredyt, który co do zasady daje kredytobiorcy możliwość domagania się wypłaty kredytu i jego spłaty w walucie kredytu. Tymczasem konstrukcja umowy kredytu indeksowanego nie przewiduje możliwości wypłaty kredytu w walucie obcej, ani też nie przewiduje spłaty kredytu w tej walucie. Brak zatem podstaw do przyjęcia by umowę kredytu indeksowanego kwalifikować jako kredyt walutowy. Jeżeli przyjąć, że umowa kredytu indeksowanego, jest umową kredytu walutowego, należałoby uznać, że bank świadczy w sposób sprzeczny z treścią zobowiązania, gdyż nie udostępnia kredytobiorcom kredytu w walucie CHF lecz środki pieniężne w walucie polskiej. Okoliczność wyrażenia salda kredytu w walucie CHF nie może zatem przesądzić o walutowym charakterze umowy.