Sąd postanowieniem ogłasza upadłość danej spółki. O upadłości może postanowić jedynie sąd na wniosek upadłego lub wierzyciela. Upadły sam nie może zadecydować o ogłoszeniu w stosunku do siebie upadłości. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości staje się skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania, pomimo że postanowienie nie jest prawomocne i może być złożone na nie zażalenie. Stanowi o tym art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tj. z dnia 22 lutego 2019 r., Dz.U. z 2019 r. poz. 498, dalej: Ustawa).
Data wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości jest datą upadłości.
Z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.
Zawsze w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości wskazana jest osoba syndyka z imienia i nazwiska lub nazwy (syndykiem może być także spółka handlowa)
Po ogłoszeniu upadłości syndyk niezwłocznie przejmuje zarząd nad majątkiem upadłego dłużnika i wykonuje działania, które do tej pory spoczywały na właścicielu. Syndyk wchodzi niejako w rolę zarządu. To syndyk decyduje o zawieraniu kolejnych umów w imieniu upadłego, wypowiadaniu ich, negocjowaniu warunków a nie zarząd jak przed ogłoszeniem upadłości.Syndyk np. ma prawo wypowiedzieć umowę rachunku bankowego jak dotychczas zarząd ale na zasadach jak przewidzianych w umowie. To syndyk reprezentuje upadłego na zewnątrz i on zawiera i podpisuje umowy w imieniu spółki.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości obwieszcza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Zazwyczaj następuje to w ciągu kilku dni do kilku tygodni od dnia wydania postanowienia.
Ogłoszenie upadłości nie ma bezpośredniego wpływu na obowiązywanie umowy rachunku bankowego co oznacza, że rachunek bankowy jest dalej prowadzony dla upadłego i nie następuje automatyczne, z mocy prawa rozwiązanie umowy rachunku bankowego jak w przypadku wielu innych umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenia, komisu, umowa kredytu jeżeli przed ogłoszeniem upadłości bank nie przekazał środków pieniężnych do dyspozycji upadłego) – art. 112 Ustawy.
W przypadku ogłoszenia upadłości nie ma obowiązku zawierania aneksu do umowy rachunku bankowego w celu zmiany oznaczeń stron umowy a więc dodania określenia: „spółka X w upadłości”. Oczywiście podpisanie aneksu w tym zakresie nie będzie błędem ale będzie zbędną czynnością.
Niezwłocznie po ogłoszeniu upadłości, syndyk powinien zgłosić się do banku w celu zmiany karty wzoru podpisów oraz zmiany danych do logowania się do systemu informatycznego banku. Syndyk może złożyć inne dyspozycje związane z rachunkiem, w tym wypowiedzieć umowę, założyć nowy rachunek itp.
Syndyk informując bank o ogłoszeniu upadłości powinien przedstawić odpis postanowienia o ogłoszeniu upadłości klienta banku a pracownik powinien skserować to postanowienia i załączyć do umowy prowadzenia rachunku bankowego.
Koszty prowadzenia rachunku powstałe po ogłoszeniu upadłości powinny być na bieżącą płacone przez syndyka z masy upadłości. Natomiast opłaty/zaległości powstałe jeszcze przed ogłoszeniem upadłości powinny być zgłoszone jako wierzytelność do masy upadłości.
Postępowania egzekucyjne prowadzone wobec upadłego, wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości. Zawieszenie egzekucji oznacza, że organ prowadzący egzekucje nie może podejmować żadnych nowych czynności ale zajęcia (w tym rachunku bankowego) dokonane przed ogłoszeniem upadłości są skuteczne. W tym okresie, Bank ma obowiązek realizować zajęcia i przekazać zajęte kwoty organowi egzekucyjnemu czy to sądowemu czy administracyjnemu.
Postępowania egzekucyjne umarza się z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Organ prowadzący postępowanie powinien w takim przypadku niezwłocznie wydać z urzędu postanowienie o umorzeniu egzekucji oraz uchyleniu wszystkich dokonanych czynności egzekucyjnych. (art. 146 ust. 1 Ustawy). W przypadku umorzenia egzekucji z „automatu” zajęcia rachunków bankowych przestają obowiązywać.
